BİLİCANA VEDA, BİLİCANA VEFA -5
-----------------------------------------------

                          SERDA SELAHADDİNİ GİMGİM'İ ANLAMAK MI?

               1945-1967 Yılları arasında yaşamış genç bir Medreseli olmakla birlikte; aynı zamanda edebi ve siyasal yönü olan bir düşünce adamıdır. Babası, Alim bir zat iken,  anne tarafı da aynı şekilde;  alim ve fazıl bir aileden gelmektedir (1). Yaşına rağmen, düşünce adamı demenin erken olacağı düşünülse de;   yaşam biçimiyle,  bunu hak ediyordur. Muş'un Varto ilçesinde,  iki yönden Alim aileye dayanır.   

Daha çocuk Medreseli iken, ülkesindeki ve bölgesindeki siyasal hareketlerden etkilenir ve bunu ilim dünyasına yansıtır. Medrese dönemi, ilmi olmanın yanında; siyasal düşünce ikliminin gelişimi ile geçer. O, bunca özelliklere sahip olmanın yanında, yapılabileceklerin imkansızlığı ve çaresizliğiyle karşı karşıyadır. Muş'un Varto, KOP( Bulanık) , Malazgirt ilçelerinin çeşitli Medreselerinde eğitim görür. Ancak bu duvarları fikri gelişimle yıkmak istemektedir.
   
Medrese hayatındaki enteresan yaşam biçimi ve keskin zekasını; ailemizdeki fakihlerin anlatımıyla duymuştum.(*) Genç Medreseli,  dönemini de erken yakalayıp; olgunca davranışlarıyla;  fikri entellektüelliğe olan sevdası örtüşmektedir. 2015 yılı sonbaharındaki televizyon kanalında,  hayat hikayesinden bazı kesitleri izleme imkanımız oldu. Yaşamadığımız o dönemi,  hayalen yaşamış ve gezmiş olduk.  Lakin, ömür kısa, imkanlar da o kadar kıt iken; çok şey üretmek de bir o kadar imkansızlaşmıştır.  

                          RUH DÜNYASI  

Fırtınalı dünyası, onu, çok şey bildiğine inandığı ve kendisinden yaşça büyüklerle diyaloğa yöneltmiştir. O küçük yaştaki büyük ruhlu insan, uzun yaşayamamış. Kim bilir, uzun yaşama şansı olmuş olsaydı; daha fazla eser bırakacaktı. Yüce duygu ve büyük gayret sahibi birisiydi döneminde. Öyle ki; dönemin hassasiyetinden çekinen aile fertleri onun  Divan niteliğindeki eserlerini gözden ırak tutmakla; kendi güvenliklerini sağlama almışlardı kendilerince.   
Ne acıdır ki; onun eserinin varlığından haberdar olup da, bulamayan yakınları ve sevenleri ölümünden sonra; içleri parçalanırcasına olan sevgileri ve özlemişlikleri, onun eserinin bulunma ümidiyle, teselli bulmuşlardı. Nitekim, sözlü edebiyat arşivi şekliyle de olsa zaman zaman hatırlatılıp izinin bulunması sağlanmaya çalışılmıştır.                                                      Rahmetli abimden(*), merhum Selahattin abinin O ateş pare zeka sahibi ve kuvvetli şiir yeteneğini duymuştum. Lakin, böyle bir günde eserinin bulunarak topluca ve tek eser şekline dönüşmesi; ümit etmekle birlikte, gerçekleşmesi belki zayıftı.  Sağlığımızda bunu görmek ne güzel. Aslında olan; onun incelenmesi ve döneminin gerekleri karşısındaki mesajının derinliğinin analiz edilmesidir.
  
                       SİYASAL DÜŞÜNCESİ
 
                    Medrese öğrencisiyken, Türkiye'de devam eden katı devletçilik uygulamaları vardır. İçinde yaşadığı dini atmosfer, medrese hayatı ve uygulaması ile, ayrıca Kürt coğrafyasında esen tüm siyasal hareketler, çevresini kıskaca almıştı. Zaten bu hareketler, her iki özgürlük alanının daraltılarak sıkı bir cendereden geçirilmesiydi. Somut örnekleri; yasaklanan Medrese eğitimi ve gerekleri değil miydi? Diğer taraftan aynı gerekçelerin tarafı olan Kürtler değil miydi ki, bir de işin milliyet ciheti vardı ki; o da cabası.   
              Dönemin bürokratlarının birinci vazifesi; Katı rejimin gereklerini, halka rağmen halk üzerinde uygulamaktı.(**)   Yıllar öncesine dayanan böyle bir Bürokrat hatırası bunun canlı şahidiydi. Böyle bir dönemde bu uğurda canlarını mallarını kayıp edenleri bir de sürgün karşılamış. İşte, merhum Selahattin böyle bir dönemin genç medreselisidir.  Bedel ödeyen bir bölgede ve inanç ikliminde yaşamaktadır. Duyarlılığının ölçüsünü, varın siz hesap edin. Bir de, cesareti ve inancı;  bu uğurda ateşin bir kişi olmasını tetiklemiştir. Aile ve akrabalarının tedirginliği de bundan olsa gerek. Eserini gizlemek gibi, belki bu olayın en önemli tarafıdır.                                                                                                                                        Gerek anne tarafından, gerekse baba tarafından ilmi bir geçmişe ve geleneğe sahip olması, onun o güzel, derin ve tutkulu duygularını tetiklemiştir. Ama rejim karşısında da çifte tehlike arz etmektedir.  
                   Çocukluğundan beri, böyle bir ortamda doğup büyümesi ve son dönem Cumhuriyet rejiminin, hem dini ve hem de Kürt olan bir kitleye karşı davranış biçimi, onu direk olayın tarafı konumuna getirip; edebi ve ideolojik savunucusu konumuna getirmiştir.   
Yaşadığı dönemdeki Kürt Coğrafyasında bedel ödemiş iki kesimli bir yapı vardır.             Aynı şekilde, sert ve despotik uygulamalar devam ederken; bedel ödemiş aileler ise, ( ***) yeni sürgün dönüşünü yaşamaktadırlar, gizlenme ve susmanın ötesine geçememektedirler. 
Yani, kuluçka dönemini bile yaşayamayan siyasal hareketin nüveleri atılmaktadır. O genç yaşıyla, daha uzun yaşamak ister davasını; hem de çok  .hızlı                                                                                                                                                                Bedel ödemiş aile fertleriyle ilişki içinde olmak, onun için yolun yarısından itibaren meseleye müdahil anlamındaydı. Çünkü, bazı kişi ve kesimler, üzerlerinde korku ve engelleri belki de otuz yıl daha erteleme kararındaydılar. Bunu sezen ve gören SERDA SELAHADDİN, şiirlerine çaresizliği ve hasreti konumlandırmıştır. O, hızlı başlar bu aşka, ancak aşkı onu çabuk terk eder.   
          Daha ömrünün baharında iken, siyasal aşkına doyamadan ve bedel ödeyemeden ağır bir bedeli, topluca öder ki; bu onun hayatıdır. Ölüm onu, sevdiği sevdasından ve sevenlerinden böbrek yetmezliği bahanesiyle alıp götürür. Jiyan son bulursa; beden susar, duyguları devir eder.  Ama kimlere, hangi duygu sahiplerine; susan ve gizlenenlere mi ?   Onun Şehadetnamesi hükmündeki eserini gizleyenlere kızmakla mı? Yoksa; içinde bulundukları dönemi anlamaya çalışmakla mı? Siyasal hayatın ve hareketin hainlerini sorgulamakla mı?                                                                                                                                            Vicdanlara taze tohumları eken, Selahattinleri yetiştiren anne ve babaları tebrik etmek mi? Neyse ki, Selahattin'lerin ömürleri kısa, ama emelleri uzun olur ya. Bazılarının uzun ömürlerinde olmayan emelleri; yeşermek için hiç tohum olamayacaktır .
                             SELAHADDİNCE  

            Siz kaç Selahaddin tanıdınız ve nerede? Selahaddinler nerede doğar ve yaşar? Kimin için ve ne kadar yaşarlar? Ne zaman ölürler ve kimin için? Bir dağ köyünde doğup büyümeleri onların emellerini nerelere kadar uzatır?  Dağların temiz ve berrak havası, onların ruh ve emellerine etki eder mi? Bu atmosferde sağlam düşünüp, ömrünü zalimlerin uygulamalarına karşı, edebi terennümlere yönlendirmek mi dir?  Yoksa, aykırı düşünüp; insanları doğruya çağırmak mıdır? 

              Öylesine hızlı düşünüp, hızlı kayıp olmak mıdır bu diyardan? Seni göremeden sevdik ama, eserinle seni gördük. Seni özleyip de, sevemeden kayıp edenlere ne çabuk veda ettin ey Selahaddin. Yitirdiğin Gençliğini; çocukluğumuzdayken duyduk ve hep merak ettik seni; sadece ismin ve vasfınla tanıdık. Geride bıraktığın birkaç parça giyim eşyası ve bir eserin mi tüm sermayen?  
Bilican, daha ne mahsuller verecektir. Ailesinden;  (anne annesi de dahil )daha niceleri, Bilican atmosferinin sert ve vicdanlı ürünüydüler. Daha nicelerine Bilican kucağını açtı ve kapattı daha niceleri ..  
 Allaha şükürler ki; bir hasret de sona erdi; eserinle tanışıp sevgimizi ve saygımızı çoğaltacağız sana. Rahmetiyle yanına çağıran Yüce ALLAHA Şükürler olsun..  Rahmet sana, rahmet Seyda’ya ve Teyzemize ve diğerlerine
  ----------------------------------------------------------------------------------- 

 (1) Babası Molla ABDULLAH,  aslen yedi göbek olarak GIMGIM’ li olarak bilinirler. Güneyden gelmiş olup Şeyh ailesine mensubiyetleri kabul edilmektedir. Annesi de Melhemli’li   Şeyh Nureddin efendinin kızıdır. Melhemli , Vartonun köylerindendir
.
  (*) Mehmet Zeki EKİCİ, Muş Medreselerindeki hayatını anlatanlardandı. Edebiyatçı Öğretim Üyesi ve Arşivist. Muş’ta doğmuş. 1952- 2003 Yılları arasında yaşamıştır.

  (**)Maarif  Müdürü, 1988 Yılında İstanbul Sultan Çiftliğindeki bir sohbetinde bulunduğumuzda anlatmıştı ve 88 yaşındaydı.1937’lerde Varto’da Maarif Müdürlüğünü yapmış ve dönemin uygulamalarının şahitliğni yapmıştı zat. Aslen Antep Çerkezlerindendir. Oğlu arkadaşımız dı. " vatandaş Türkçe konuş" levhalarının kavşaklardaki hatırasından bahs etmişti. Vicdan sahipliği davranışı da takdire şayandı 

(***) Mahmut Sever,  Varto'daki Sever ailesindendir. Merhum Selahattin'den çok büyük olmakla birlikte; siyasal olayların bedelini ödemiş bir ailedir. Severle diyalogu,  onu;  siyaset konusunda  tetiklemiş ve gelişimini  etkilemiştir 
.        
   Beğen   Yorum Yap   Paylaş                                                                                                                     Sezgin Demir, Filiz Akgün, Yasin Baba ve 24 diğer kişi bunu beğendi. .  6 paylaşım  Yorumlar      Sıddık Aydın        Sıddık Aydın    Beğen · Yanıtla · 13 saat  ..    Mehmet Güneş        Mehmet Güneş    Beğen · Yanıtla · 3 saat  ..    Mehmet Güneş        Mehmet Güneş Merhumun bir